Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi nhanh chóng nhiều lĩnh vực, và ngành y tế, chăm sóc sức khoẻ không phải là ngoại lệ. Với những lợi ích vượt trội mà AI mang lại, từ việc hỗ trợ chẩn đoán chính xác hơn đến việc tối ưu hoá quy trình điều trị, Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo trong y tế đã và đang mở ra một kỷ nguyên mới. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp lớn trong ngành y tế, đặc biệt là các tổ chức nhà nước và tư nhân có quy mô lớn tại Việt Nam.
1. Ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo trong Y tế và AI trong chăm sóc sức khỏe: Những đột phá mới
AI đang tạo ra những đột phá lớn trong ngành y tế, đặc biệt là trong các lĩnh vực chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh nhân. Các công nghệ như máy học (machine learning) và học sâu (deep learning) đang giúp các bác sĩ đưa ra quyết định chính xác hơn, nhanh chóng hơn và tiết kiệm chi phí.
Ứng Dụng AI trong Chẩn Đoán và xét nghiệm
Một trong những ứng dụng nổi bật của AI trong y tế là hỗ trợ chẩn đoán bệnh. AI có thể phân tích dữ liệu y tế lớn một cách nhanh chóng và chính xác, giúp bác sĩ đưa ra quyết định kịp thời. Đại học Stanford University (Mỹ) đã phát triển CheXNet - một hệ thống AI sử dụng deep learning để phân tích hình ảnh X-quang ngực. CheXNet được huấn luyện trên 100.000 hình ảnh X-quang và có khả năng phát hiện 14 loại bệnh lý, bao gồm bệnh viêm phổi với độ chính xác đạt tới 95%, cao hơn các chuyên gia y tế.(1)

AI cũng giúp phân tích các xét nghiệm máu và các chỉ số sinh lý khác để phát hiện những dấu hiệu bất thường trong kết quả.
Cảnh báo sớm nhiễm trùng huyết: Tại Bệnh viện Đại học Son Llàtzer ở Mallorca, một thuật toán AI đã được triển khai để phát hiện sớm nhiễm trùng huyết, cho phép chẩn đoán sớm hơn tới 24 giờ với độ chính xác 96%. Điều này giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng huyết.(2)
Zebra Medical Vision – AI trong Phát Hiện Bệnh lý từ sớm
Zebra Medical Vision, một công ty khởi nghiệp của Israel chuyên về trí tuệ nhân tạo (AI) trong hình ảnh y tế, đã phát triển các giải pháp tiên tiến sử dụng thuật toán học sâu để phân tích hình ảnh y tế và phát hiện các tình trạng sức khoẻ khác nhau. Nền tảng của họ giúp các bác sĩ chẩn đoán các bất thường như bệnh động mạch vành, nốt phổi và xuất huyết não, thường phát hiện những vấn đề mà mắt thường có thể bỏ sót.(3)
Bằng cách tích hợp vào các quy trình chẩn đoán hiện có, các công cụ AI của Zebra cung cấp thông tin thời gian thực, tự động cảnh báo và ưu tiên các trường hợp, từ đó cải thiện độ chính xác trong chẩn đoán và rút ngắn thời gian điều trị. Giải pháp của Zebra đã nhận được sự chấp thuận từ các cơ quan quản lý, bao gồm sự chấp thuận của FDA đối với công cụ định lượng canxi động mạch vành.
Tiết Kiệm Chi Phí
Theo Viện Brookings, AI có thể giúp ngân sách Mỹ tiết kiệm tới 900 tỷ USD, nhờ vào việc giảm áp lực lên hệ thống y tế và ngân sách quốc gia, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Các nhà kinh tế chỉ ra rằng AI có tiềm năng nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán, từ đó cải thiện kết quả điều trị và giảm chi phí không cần thiết. Các hệ thống AI hiện tại được kỳ vọng có thể giảm chi tiêu y tế, đặc biệt là thông qua y học cá nhân hóa.(4)
Cải Thiện Chất Lượng Chăm Sóc Bệnh Nhân

- Giảm tỷ lệ tử vong đột ngột: Tại Bệnh viện St. Michael’s ở Toronto, hệ thống cảnh báo dựa trên AI mang tên “CHARTWatch” đã giúp giảm 25% các trường hợp tử vong đột ngột trong phòng cấp cứu. Hệ thống này phân tích dữ liệu bệnh nhân theo thời gian thực để dự đoán nguy cơ tử vong, cho phép can thiệp kịp thời(5)
- Dự đoán nguy cơ tiểu đường: Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS) đang thử nghiệm một công cụ AI có khả năng dự đoán nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2 lên đến 13 năm trước khi bệnh xuất hiện. Công cụ này phân tích các thay đổi tinh vi trong điện tâm đồ (ECG) để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh.(6)
Tối Ưu Hóa Quy Trình Bệnh Viện
- Tiết kiệm thời gian xử lý hồ sơ y tế: Tại Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Vinmec Times City, việc tích hợp công nghệ AI từ nền tảng DrAid™ đã giúp giảm tới 80% thời gian xử lý hồ sơ y tế. Điều này không chỉ tăng hiệu suất làm việc mà còn cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc bệnh nhân.(7)
- Tự động hóa báo cáo y tế: Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thử nghiệm hệ thống AI với tỷ lệ chuyển đổi giọng nói thành văn bản chính xác lên đến gần 85%. Công nghệ này giúp giảm nguy cơ sai sót do nhập liệu thủ công và tối ưu hóa quy trình làm việc của bác sĩ.(8)
2. Ứng Dụng AI Trong Điều Trị Ung Thư: Cách Mạng Hóa Điều Trị
AI đã và đang tạo ra những bước tiến đáng kể trong việc điều trị ung thư, một trong những lĩnh vực y tế phức tạp nhất. Các công nghệ AI mới như học sâu (deep learning) và học máy (machine learning) giúp tăng khả năng phát hiện ung thư sớm, từ đó cải thiện tỷ lệ sống sót của bệnh nhân. AI cũng giúp cải thiện quá trình điều trị ung thư bằng cách phân tích dữ liệu di truyền của bệnh nhân, từ đó phát triển các phác đồ điều trị cá nhân hoá.
Ứng Dụng AI Trong Chẩn Đoán Ung Thư

AI có thể được ứng dụng trong chẩn đoán ung thư với độ chính xác cao. Nghiên cứu mới từ Đại học California tại Los Angeles (UCLA) phát hiện ra rằng, AI Unfold – một phần mềm AI gần đây đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp nhận, có thể xác định ung thư tuyến tiền liệt với độ chính xác 84% – so với độ chính xác 67% đối với các trường hợp do bác sĩ phát hiện.(9)
PathAI – AI trong Phân Tích Sinh Thiết
PathAI là một công ty chuyên về sử dụng AI trong phân tích sinh thiết và hình ảnh mô bệnh học. Công ty sử dụng các thuật toán deep learning để phân tích các mẫu mô bệnh học, giúp các bác sĩ phát hiện các loại ung thư và bệnh lý hiếm gặp. PathAI không chỉ giúp cải thiện độ chính xác trong việc chẩn đoán bệnh mà còn giúp giảm thiểu số lượng các ca chẩn đoán sai.
PathAI đã chứng minh được khả năng phân tích mô bệnh học với độ chính xác cap giúp các bác sĩ đưa ra những quyết định điều trị nhanh chóng và chính xác hơn. Một nghiên cứu của PathAI chỉ ra rằng, việc sử dụng AI trong phân tích sinh thiết có thể giảm tỷ lệ chẩn đoán sai tới 20%.(10)
Điều Trị Ung Thư Sử Dụng AI
AI không chỉ giúp phát hiện ung thư mà còn hỗ trợ trong việc điều trị. Các mô hình AI có thể phân tích dữ liệu bệnh nhân để xác định phương pháp điều trị hiệu quả nhất, giảm thiểu tác dụng phụ và tăng khả năng thành công trong điều trị. AI cũng có thể giúp tạo ra các phác đồ điều trị cá nhân hoá, tối ưu hoá việc sử dụng thuốc và hóa trị cho từng bệnh nhân.
Điều trị đích và miễn dịch: Tại Bệnh viện Bạch Mai, hội nghị chuyên đề về ứng dụng AI đã thảo luận về việc tích hợp AI trong phân tích dữ liệu gen và hồ sơ phân tử, hỗ trợ bác sĩ đưa ra quyết định điều trị đích và miễn dịch phù hợp cho từng bệnh nhân, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị.(11)
3. AI Trí tuệ nhân tạo trong ngành y dược
Ứng dụng AI để thiết kế các loại thuốc mới
Việc sử dụng AI trong nghiên cứu và phát triển thuốc không chỉ giúp rút ngắn đáng kể thời gian và giảm chi phí so với phương pháp truyền thống, mà còn tăng tốc độ thử nghiệm lâm sàng bằng cách nhanh chóng xác định các hợp chất có tiềm năng cao, từ đó đẩy nhanh quá trình đưa thuốc mới ra thị trường và cải thiện hiệu quả điều trị cho bệnh nhân.
Insilico Medicine:
Insilico Medicine, một công ty công nghệ sinh học có trụ sở tại Hồng Kông, đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để thiết kế một loại thuốc điều trị xơ phổi tự phát. Quá trình này diễn ra nhanh chóng, từ việc xác định mục tiêu đến thiết kế thuốc chỉ trong 46 ngày, nhanh hơn nhiều so với phương pháp truyền thống.(12)
AlphaFold của DeepMind:
AlphaFold, được phát triển bởi DeepMind, là một hệ thống AI có khả năng dự đoán cấu trúc ba chiều của protein dựa trên chuỗi axit amin của chúng. Khả năng này giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách protein hoạt động, từ đó hỗ trợ quá trình khám phá và phát triển thuốc mới, bao gồm cả thuốc điều trị ung thư.(13)
4. Cơ hội và Thách Thức trong Việc Ứng Dụng AI trong y tế
Các doanh nghiệp nhà nước và tư nhân trong ngành y tế có thể tận dụng các công nghệ AI để tối ưu hoá quy trình, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Với sự phát triển mạnh mẽ của chuyển đổi số tại Việt Nam, các giải pháp AI đang ngày càng được chú trọng và áp dụng trong các cơ sở y tế công và tư. Ví dụ, các bệnh viện lớn như Bệnh viện Bạch Mai và Vinmec đã triển khai AI để cải thiện chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh.
Việc sử dụng AI trong ngành y tế không chỉ giúp các bệnh viện nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn giúp mở rộng cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ trong việc phát triển các giải pháp phần mềm, tối ưu hoá các hệ thống chăm sóc sức khoẻ hiện có.
Thách thức:

4.1. Bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu:
Việc bảo vệ thông tin cá nhân của bệnh nhân là một mối quan tâm hàng đầu. Theo một nghiên cứu được công bố trên BMC Medical Ethics, việc triển khai AI trong y tế đặt ra các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu, đặc biệt khi các công nghệ AI được sở hữu và kiểm soát bởi các tổ chức tư nhân.(14)
4.2. Chất lượng và khả năng tiếp cận dữ liệu:
AI yêu cầu một lượng lớn dữ liệu chất lượng cao để hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, theo một bài báo trên Forbes, việc tiếp cận và đảm bảo chất lượng dữ liệu là một trong những thách thức lớn nhất trong việc triển khai AI trong y tế.(15)
4.3. Độ tin cậy và tính minh bạch của AI:
Đảm bảo rằng các mô hình AI hoạt động chính xác trong các tình huống phức tạp là một thách thức. Theo một nghiên cứu được công bố trên BMC Health Services Research, việc tích hợp AI vào quy trình làm việc hiện tại và xây dựng niềm tin vào các hệ thống này là những rào cản quan trọng đối với việc triển khai AI trong y tế.(16)
4.4. Thiếu hụt nhân lực và nguồn lực:
Việc triển khai AI đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các bác sĩ và chuyên gia công nghệ. Theo một khảo sát được thực hiện vào năm 2020, 44% các tổ chức y tế lớn trên toàn cầu cho biết hạn chế về nguồn lực và thiếu nhân viên là những thách thức chính trong việc triển khai tự động hóa và AI.(17)
Để vượt qua những thách thức này, cần có sự đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo nhân lực và xây dựng các quy định bảo mật dữ liệu chặt chẽ, nhằm đảm bảo rằng AI có thể được triển khai một cách an toàn và hiệu quả trong lĩnh vực y tế.
AI đang tạo ra những thay đổi sâu rộng trong ngành y tế và chăm sóc sức khoẻ, từ việc cải thiện chẩn đoán bệnh đến tối ưu hoá các quy trình điều trị và chăm sóc bệnh nhân. Với những lợi ích rõ ràng và tiềm năng phát triển mạnh mẽ, AI không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn giúp giảm chi phí chăm sóc sức khoẻ. Đối với các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là trong ngành y tế, việc áp dụng các giải pháp AI là một yếu tố quan trọng để phát triển bền vững và nâng cao khả năng cạnh tranh.
References:
- Rajpurkar, P., Irvin, J., Zhu, K., Yang, B., Mehta, H., Duan, T., Ding, D., Bagul, A., Langlotz, C. P., Shpanskaya, K., Lungren, M. P., & Ng, A. Y. (2017). CheXNet: Radiologist-level pneumonia detection on chest x-rays with deep learning. Stanford Machine Learning Group
- El País. (2024, September 1). La IA ya salva vidas en un hospital de Mallorca con un algoritmo que pronto se extenderá a otros.
- Aidoos. (n.d.). Zebra Medical Vision
- Người Quan Sát. (n.d.). Viện Brookings: AI có thể giúp ngân sách Mỹ tiết kiệm 900 tỷ USD.
- Cadena SER. (2024, September 16). Un doctor IA reduce un 25% las muertes súbitas en urgencias.
- The Guardian. (2024, December 23). NHS to begin world-first trial of AI tool to identify Type 2 diabetes risk.
- Dân Trí. (2024, December 6). Đột phá công nghệ AI tại Vinmec tiết kiệm 80% thời gian xử lý hồ sơ y tế.
- VinBrain. (n.d.). More time for patients: AI-powered transcription and reporting by speech-to-text technology
- VOH. (n.d.). AI phát hiện ung thư chính xác hơn 17% so với bác sĩ
- PyTorch Blog. (n.d.). PathAI Uses PyTorch to Improve Patient Outcomes with AI-powered Pathology.
- Bệnh viện Bạch Mai. (n.d.). Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI nâng cao hiệu quả điều trị dịch và miễn dịch trong ung thư.
- MIT Technology Review. (2019, September 3). An AI system identified a potential new drug in just 46 days.
- Tia Sáng. (n.d.). Nobel Hóa học cho các nhà phát triển AlphaFold AI dự đoán cấu trúc protein.
- Cohen, I. G., Amarasingham, R., Shah, A., Xie, B., & Lo, B. (2021). The legal and ethical concerns that arise when integrating AI into healthcare. BMC Medical Ethics, 22(1), 1-11.
- Forbes Technology Council. (2024, July 16). Implementing AI in healthcare requires overcoming these five challenges.
- BMC Health Services Research. (2022). Challenges to AI implementation in healthcare. BMC Health Services Research, 22(1), 1-15.
- Statista. (n.d.). Challenges to AI implementation in healthcare.