Kinh nghiệm chuyển đổi số: Bài học từ các doanh nghiệp thành công

1. Một số câu chuyện thành công tại các doanh nghiệp tiên phong

1.1. Câu chuyện chuyển đổi số nội bộ tại Tập đoàn FPT

Là một trong những doanh nghiệp công nghệ thông tin hàng đầu tại Việt Nam, FPT cũng là đơn vị tiên phong trong việc triển khai Chuyển đổi số tại quy mô toàn Tập đoàn. Đứng ở thực tế của một doanh nghiệp có quy mô khổng lồ với 9 công ty thành viên, hơn 50,000 nhân viên, hoạt động trải dài tại 26 quốc gia, FPT cần áp dụng kinh nghiệm chuyển đổi số thực hiện để tối ưu hoạt động quản trị và vận hành của mình.

Bên cạnh đó, FPT cũng chuyển đổi số nhằm mang lại trải nghiệm khách hàng của mình, trong đó có cả những doanh nghiệp trong top Fortune 500 cũng như những khách hàng cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng sản phẩm, dịch vụ do FPT cung cấp.

Với các doanh nghiệp như FPT,  sự đa dạng trong lĩnh vực kinh doanh và thị trường hoạt động khiến việc định hướng Chuyển đổi số như thế nào là một thách thức không hề nhỏ. Bên cạnh đó, với vai trò là đơn vị tiên phong Chuyển đổi số tại Việt Nam nên FPT cũng không có nhiều cơ hội để học hỏi kinh nghiệm Chuyển đổi số từ các doanh nghiệp khác. Bởi vậy, các hoạt động chuyển đổi số của FPT được thực hiện trên tinh thần khai phá và liên tục thực hiện – liên tục cải tiến.

Một trong những kinh nghiệm chuyển đổi số quan trọng mà FPT đã thực hiện là

• Thành lập một bộ phận chuyên trách về chuyển đổi số trong toàn bộ Tập đoàn, gọi là Văn phòng Chuyển đổi số. Theo đó, một mô hình ngành dọc được xây dựng trong toàn doanh nghiệp khi có Văn phòng Chuyển đổi số tại Tập đoàn và từng công ty thành viên.
• Văn phòng Chuyển đổi số là đơn vị chịu trách nhiệm thực thi, điều phối chương trình Chuyển đổi số tại Tập đoàn và các công ty thành viên để đảm bảo đi đúng theo định hướng ban lãnh đạo và đạt các kết quả kỳ vọng.
• Việc xây dựng mô hình ngành dọc này cũng giúp các sáng kiến Chuyển đổi số có mức độ liên kết ở quy mô Tập đoàn nhưng vẫn đảm bảo sự linh hoạt, tự chủ tại các công ty thành viên.

Kết quả sau chuyển đổi số:

Các nỗ lực từ hoạt động chuyển đổi số đã mang lại kết quả tài chính đáng kinh ngạc cho FPT. Chỉ tính riêng trong năm 2021, FPT đã triển khai 72 chương trình Chuyển đổi số trong toàn Tập đoàn giúp mang lại lợi ích hơn 500 tỷ đồng. Các chương trình Chuyển đổi số như khai thác dữ liệu và phục vụ ra quyết định dựa trên dữ liệu, tự động hóa các tác nghiệp giúp nâng cao năng suất lao động của toàn bộ đội ngũ và tạo ra hiệu quả rộng lớn trên toàn Tập đoàn.

1.2. Chuyển đổi số tại doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thủy sản

Một ví dụ khác là kinh nghiệm Chuyển đổi số của một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực truyền thống ở Việt Nam là nuôi trồng thủy sản. Trải qua 30 năm hoạt động trong lĩnh vực nuôi trồng và chế biến thủy sản, doanh nghiệp này đã gây dựng vị thế là doanh nghiệp số 1 tại Việt Nam và top đầu trên thế giới về sản phẩm tôm.

Khó khăn:

• Những yêu cầu ngày càng cao của thị trường về kiểm định chất lượng sản phẩm khiến doanh nghiệp này nhận thấy cần áp dụng chuyển đổi số để có thể kiểm soát toàn bộ chu trình sản xuât của mình. Đồng thời, chuyển đổi số được kỳ vọng là đòn bẩy giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực trên toàn bộ chuỗi giá trị để chinh phục mục tiêu 25% thị phần tôm thế giới.
• Cách thức nuôi trồng nhỏ lẻ, manh mún và không tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn về dư lượng kháng sinh, nguồn gốc và chất lượng sản phẩm không đảm bảo.
• Nguồn cung từ các hộ nuôi trồng không ổn định gây ra biến động giá cả và không đảm bảo công suất chế biến của nhà máy. Thứ ba là với các doanh nghiệp lâu năm, trải qua nhiều giai đoạn đầu tư thì bài toán gặp phải là các hệ thống, phần mềm hoạt động rời rạc và không có sự liên kết hỗ trợ quản trị.

Thực hiện chuyển đổi số:

Đứng trước bài toán này, FPT Digital đã tham gia cùng đội ngũ nhân sự nòng cốt tại doanh nghiệp để xây dựng lộ trình Chuyển đổi số cho giai đoạn 2021 – 2025 và tầm nhìn 2030. Bên cạnh việc mang tới những tư vấn chuyên sâu, đội ngũ FPT Digital còn chuyển giao các kinh nghiệm chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhằm giúp xây dựng đội ngũ nòng cốt chuyển đổi số trong tương lai. Một số kết quả ban đầu được minh chứng thông qua việc tăng 30% năng suất cho khâu nuôi trồng, giảm 8% chi phí vận hành vùng nuôi thông qua tối ưu các quy trình hoạt động trên nền tảng số.

1.3. Chuyển đổi số tại doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, phân phối văn phòng phẩm

Một ví dụ khác về chuyển đổi số thành công tại Việt Nam là một doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và phân phối văn phòng phẩm. Bối cảnh đặt ra là sự cạnh tranh khốc liệt từ các nhãn hàng nước ngoài đang thâm nhập thị trường Việt Nam và thách thức vị thế số 1 của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng đang trải qua giai đoạn tái cấu trúc đòi hỏi sự nâng cấp và đồng bộ trong nền tảng công nghệ thông tin để phục vụ mục tiêu phát triển gấp 3 lần doanh thu trong tương lai.

Cùng với các chuyên gia FPT Digital, doanh nghiệp này đã xây dựng lộ trình chuyển đổi số trong 3 năm tiếp theo với trọng tâm hướng về phía khách hàng, phát triển sản phẩm và xây dựng trải nghiệm xuất sắc cho khách hàng. Đồng thời, hệ thống công nghệ thông tin cũng được lên kế hoạch nâng cấp, cải thiện, đảm bảo tỉnh linh hoạt và năng lực đáp ứng cho mục tiêu kinh doanh. Gần 20 sáng kiến số từng bước được triển khai giúp doanh nghiệp đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng thêm 5% và vững bước tiến tới doanh thu 10,000 tỉ.

2. Các bài học, kinh nghiệm Chuyển đổi số

Ba doanh nghiệp nêu trên là những ví dụ điển hình về thực thi chuyển đổi số theo đúng hướng và bước đầu gặt hái được những thành quả từ chuyển đổi số. Từ những bài học này, chúng ta cũng có thể rút ra được một số bài học quan trọng trong hành trình Chuyển đổi số doanh nghiêp như sau.

2.1. Xác định rõ ràng mục tiêu của chuyển đổi số

Khi bắt đầu thực thi chuyển đổi số, doanh nghiệp cần xác định rất rõ ràng các mục tiêu hướng tới và định hình rõ ràng chuyển đổi số sẽ giúp cho hoạt động sản xuất kinh doanh như thế nào. Một thống kê từ Forbes cho thấy 70% doanh nghiệp thực thi chuyển đổi số gặp phải khó khăn và thất bại.

Một trong hai lý do chính dẫn tới các thất bại này là do không xác định đúng tầm nhìn, mục tiêu của chuyển đổi số và thiếu cam kết để đi tới cùng theo các định hướng đó. Dĩ nhiên, đây sẽ là trách nhiệm phần lớn thuộc về ban lãnh đạo doanh nghiệp với vai trò tiên phong, khởi xướng và dẫn dắt chương trình chuyển đổi số tại doanh nghiệp mình.

2.2. Chuyển đổi số là một quá trình liên tục

Chuyển đổi số là một quá trình liên tục và đòi hỏi tinh thần kế thừa và cải tiến không ngừng nghỉ. Điều này không có nghĩa rằng doanh nghiệp cứ mải miết làm, thử nghiệm mà không hướng tới kết quả gì mà ngược lại, nó đòi hỏi chuyển đổi số phải từng bước mang lại kết quả rõ nét.

Dựa trên những kết quả thu nhận được (có thể thành công hay thất bại), doanh nghiệp sẽ tiếp tục đánh giá, chỉnh sửa để hướng tới mục tiêu đã đề ra. Sự liên tục kế thừa, liên tục cải tiến này cần được xây dựng trở thành văn hóa chung của toàn doanh nghiệp, trong đó mỗi vị trí từ lãnh đạo, các cấp quản lý tới nhân viên nhận thức rõ vị trí, vai trò của mình trong hành trình chung của toàn doanh nghiệp.

2.3. Xây dựng đội ngũ chuyên trách để quản lý chuyển đổi số

Cuối cùng, một kinh nghiệm chuyển đổi số rất quan trọng là doanh nghiệp cần xây dựng được một đội ngũ chuyên trách để quản lý sự thay đổi trong quá trình chuyển đổi số. Rõ ràng chuyển đổi số sẽ tạo ra các thay đổi trong tổ chức, từ vận hành quản trị tới kinh doanh, và không phải tất cả mọi người đều sẵn sàng với những thay đổi đó.

Vậy nên, chuyển đổi số đòi hỏi một loạt hành động từ chuyển đổi chuyên môn nghiệp vụ cho tới bổ sung đào tạo kỹ năng và truyền thông thay đổi nhận thức trong toàn bộ tổ chức. Các hoạt động này cần được xem xét cẩn trọng để vừa đảm bảo tốc độ, linh hoạt nhưng cũng không gây ra gián đoạn cho hoạt động thường nhật của doanh nghiệp.

Trên đây là một vài kinh nghiệm quan trọng nhất cho hành trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp. Chuyển đổi số tuy là một hành trình gian nan và không ít doanh nghiệp đã gặp phải khó khăn, thất bại. Tuy nhiên ở góc độ khác, rất nhiều doanh nghiệp cũng đã thực hiện thành công và gặt hái được thành quả. Kinh nghiệm chuyển đổi số từ các doanh nghiệp này chắc chắc sẽ là thông tin quý giá giúp thêm nhiều doanh nghiệp khác tại Việt Nam thêm vững tin trên con đường chuyển đổi số của mình.