Trước làn sóng chuyển đổi số toàn cầu, sự kết hợp giữa Trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ bản sao số Digital Twin đang định hình lại tương lai vận hành của doanh nghiệp hiện đại – từ mô phỏng tĩnh sang hệ thống thông minh có khả năng học hỏi, dự báo và tối ưu theo thời gian thực. Xu hướng công nghệ này đã trở thành chủ đề của sự kiện AI Breakfast Event do La French Tech Vietnam phối hợp cùng Phòng Thương mại và Công nghiệp Pháp tại Việt Nam (CCIFV) tổ chức ngày 25/03/2025 tại Hà Nội. Tại sự kiện, tiến sĩ Nguyễn Như Khoa – Chuyên gia tư vấn Trí tuệ nhân tạo tại FPT Digital, Tập đoàn FPT đã mang đến những phân tích chuyên sâu về cách doanh nghiệp có thể khai thác tối đa sức mạnh từ AI và Digital Twin để tái cấu trúc quy trình, gia tăng hiệu suất và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh chuyển đổi số.
Tiềm Năng Kinh Tế Của Trí Tuệ Nhân Tạo
Theo các nghiên cứu kinh tế toàn cầu, AI có thể tạo ra đến 11.400 tỷ USD giá trị kinh tế trong vòng một thập kỷ tới, đóng góp khoảng 15 đến 40% vào tăng trưởng GDP toàn cầu. Những con số này không chỉ phản ánh sức mạnh công nghệ, mà còn cho thấy AI đang được nhìn nhận như một trụ cột chiến lược trong việc thúc đẩy đổi mới mô hình kinh doanh, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả vận hành.
Tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) ước tính 26% của thị trường AI toàn cầu trong năm 2024 cũng là minh chứng cho sự bùng nổ về nhu cầu ứng dụng AI trên mọi phương diện – từ tự động hóa quy trình, chăm sóc sức khỏe, quản trị chuỗi cung ứng, đến truyền thông và tài chính. Những mô hình như GPT-4 hay Gemini 2 đang mở rộng giới hạn về khả năng hiểu ngữ cảnh, phân tích dữ liệu và đưa ra khuyến nghị có chiều sâu, qua đó tạo nền tảng cho một thế hệ hệ thống số mới – năng động, thông minh và thích ứng.
Sự Kiện AI Breakfast Event: Khám Phá Tiềm Năng Chuyển Đổi Số
Ngày 25/03/2025, sự kiện breakfast event do La French Tech Vietnam phối hợp tổ chức cùng Hiệp hội Doanh nghiệp Pháp (CCIFV) đã diễn ra thành công tại CCIFV, 40 P. Hai Bà Trưng, Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Sự kiện thu hút sự tham gia của nhiều lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia công nghệ, cùng các bên liên quan chủ chốt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và Digital Twins, tạo cơ hội quan trọng để trao đổi và tìm kiếm giải pháp tối ưu hóa quy trình và nâng cao giá trị trong tương lai.
Trong khuôn khổ sự kiện, Tiến sĩ Nguyễn Như Khoa – Chuyên gia tư vấn Trí tuệ nhân tạo tại FPT Digital, Tập đoàn FPT đã có bài thuyết trình sâu sắc về chủ đề “Beyond Simulation: The Power of AI & Digital Twins in 2025.” Ông nhấn mạnh rằng Digital Twins đang tiến hóa từ những mô phỏng tĩnh thành các hệ thống động, thông minh, và AI là lực đẩy quan trọng giúp gia tăng giá trị của Digital Twins, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ AI đang phát triển mạnh mẽ. Việc áp dụng chiến lược một cách có hệ thống là chìa khóa để tối đa hóa giá trị từ những công nghệ này trong tương lai gần.
Digital Twin: Nền tảng mô hình hóa thông minh cho vận hành hiện đại
Digital Twin – hay còn gọi là bản sao số – là một khái niệm không còn mới nhưng đang bước vào giai đoạn phát triển vượt bậc khi được tích hợp với các công nghệ tiên tiến như IoT, Big Data và đặc biệt là Trí tuệ nhân tạo (AI). Về bản chất, Digital Twin là một mô hình số hóa động, phản ánh liên tục trạng thái, hành vi và hiệu suất của một hệ thống, thiết bị hoặc quy trình vật lý thông qua dữ liệu được thu thập theo thời gian thực từ môi trường thực tế. Điều này cho phép các tổ chức không chỉ quan sát và giám sát mà còn có thể can thiệp, dự báo và tối ưu hóa hoạt động dựa trên các phân tích mô phỏng đa chiều.
Kiến trúc của một hệ thống Digital Twin hiện đại bao gồm bốn thành phần cốt lõi. Đầu tiên là đối tượng vật lý hoặc quy trình thực tế – có thể là một máy móc, dây chuyền sản xuất, hay thậm chí là toàn bộ hệ thống logistics. Thứ hai là mạng lưới cảm biến và thiết bị IoT có nhiệm vụ thu thập dữ liệu vận hành theo thời gian thực. Thứ ba là mô hình ảo được xây dựng dựa trên dữ liệu số, phản ánh trạng thái hiện tại cũng như các chỉ số hiệu suất của đối tượng vật lý. Cuối cùng, Digital Twin cho phép phản hồi liên tục bằng cách đồng bộ dữ liệu hai chiều giữa thế giới thực và không gian ảo, nhờ đó doanh nghiệp có thể phát hiện bất thường, đánh giá rủi ro và điều chỉnh quy trình ngay lập tức.
Tuy nhiên, theo ông Khoa, điều làm nên bước ngoặt cho Digital Twin không nằm ở khả năng mô phỏng đơn thuần, mà chính là năng lực “hiểu” và “hành động” được thúc đẩy nhờ AI. Khi tích hợp AI, Digital Twin không còn chỉ là một công cụ mô phỏng bị động mà trở thành một hệ thống có khả năng tự học, phân tích và đưa ra khuyến nghị có tính chiến lược. AI xử lý lượng dữ liệu khổng lồ từ Digital Twin, nhận diện các mẫu hành vi phức tạp, xây dựng mô hình dự đoán và thậm chí tự động đề xuất giải pháp tối ưu.
AI – Trí tuệ vận hành của Digital Twin thế hệ mới
Ông Khoa nhấn mạnh rằng sự kết hợp giữa AI và Digital Twin không chỉ là xu hướng công nghệ, mà còn là kiến trúc vận hành tương lai cho các doanh nghiệp muốn vươn lên trong môi trường cạnh tranh ngày càng biến động. AI đóng vai trò là “trí tuệ vận hành” cho Digital Twin – giúp hệ thống chuyển từ phản ứng thụ động sang hành vi chủ động và ra quyết định có tính dự báo.
Thay vì chờ đợi một sự cố xảy ra, hệ thống Digital Twin ứng dụng AI có thể nhận biết sớm tín hiệu bất thường trong dữ liệu, mô phỏng các kịch bản rủi ro và kích hoạt chuỗi hành động phòng ngừa. Chẳng hạn trong ngành sản xuất, AI có thể phát hiện dao động nhẹ trong thông số máy móc – vốn là dấu hiệu của sự hao mòn – và đưa ra cảnh báo bảo trì trước khi xảy ra lỗi. Trong lĩnh vực quản lý tài sản, AI có thể phân tích xu hướng tiêu thụ năng lượng bất thường và đề xuất lịch trình tối ưu hoá hoạt động để giảm chi phí vận hành.
Không dừng lại ở đó, AI còn thúc đẩy đổi mới sáng tạo bằng cách đưa ra các phương án cải tiến có thể chưa từng được con người nhận thấy. Với khả năng mô phỏng hàng nghìn kịch bản hoạt động, AI cung cấp nền tảng để doanh nghiệp thử nghiệm nhanh chóng, lựa chọn giải pháp tối ưu mà không phải can thiệp trực tiếp vào môi trường vật lý, tiết kiệm thời gian, chi phí và nguồn lực.
Khuyến nghị từ chuyên gia FPT Digital cho các doanh nghiệp ứng dụng DIgital Twin
FPT Digital nhận định rằng, để ứng dụng thành công Digital Twin được hỗ trợ bởi AI, doanh nghiệp không thể triển khai theo cách manh mún, mà cần một lộ trình chiến lược rõ ràng, gắn liền với mục tiêu kinh doanh cụ thể. Lộ trình này nên bắt đầu từ bước đánh giá hiện trạng và xác định những quy trình, tài sản có tiềm năng tối ưu hóa cao – những nơi mà giá trị của việc mô phỏng, phân tích và tối ưu hóa dữ liệu sẽ mang lại lợi ích rõ rệt nhất.
Tiếp theo là giai đoạn triển khai thí điểm trong phạm vi kiểm soát nhỏ, nơi các giả định được kiểm chứng, các chỉ số hiệu quả được đo lường và những thách thức trong tích hợp hệ thống được giải quyết. Khi mô hình chứng minh được hiệu quả, doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô triển khai, tích hợp Digital Twin vào các chuỗi quy trình lớn hơn hoặc toàn bộ hệ sinh thái vận hành. Cuối cùng, để duy trì hiệu quả và cập nhật công nghệ liên tục, doanh nghiệp cần xây dựng cơ chế cải tiến theo vòng lặp, nơi dữ liệu được khai thác liên tục để tái huấn luyện AI và nâng cấp khả năng phân tích mô phỏng.
Một số yếu tố thành công then chốt được ông Khoa nhấn mạnh bao gồm: sự đầu tư bài bản vào hạ tầng dữ liệu và thiết bị cảm biến, sự đồng thuận và tài trợ từ lãnh đạo cấp cao, thiết lập các KPIs phù hợp với đặc thù doanh nghiệp, cũng như đào tạo nguồn nhân lực có khả năng vận hành và phân tích mô hình số. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các phòng ban – từ IT, vận hành đến tài chính – cũng là điều kiện cần để đảm bảo mô hình Digital Twin được triển khai như một phần trong chiến lược phát triển bền vững chứ không chỉ là dự án công nghệ nhất thời.
Những chia sẻ sâu sắc và thực tiễn từ chuyên gia FPT Digital không chỉ mở ra góc nhìn sâu sắc về tiềm năng kết hợp giữa AI và Digital Twin, mà còn khẳng định tầm nhìn chiến lược của FPT Digital trong việc dẫn dắt doanh nghiệp Việt bước vào kỷ nguyên vận hành thông minh.
