Hướng dẫn Kiểm kê Khí nhà kính – kế hoạch, quy trình, lộ trình kiểm kê khí nhà kính

1. Kế hoạch kiểm kê Khí nhà kính – hướng dẫn kiểm kê Khí nhà kính sơ bộ

Xây dựng một kế hoạch kiểm kê khí nhà kính là nền tảng để doanh nghiệp xác định phạm vi phát thải, từ đó tối ưu hóa nguồn lực và thiết lập các mục tiêu phát triển bền vững. Một kế hoạch kiểm kê toàn diện bao gồm:

• Xác định mục tiêu: Doanh nghiệp cần làm rõ các mục tiêu cụ thể của quy trình kiểm kê khí nhà kính, chẳng hạn như tuân thủ các yêu cầu pháp lý, đạt các chứng nhận ESG, hoặc cải thiện uy tín thương hiệu về mặt bền vững.

Chẳng hạn, các chứng nhận như CarbonNeutral® hoặc các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 14064-1 sẽ giúp doanh nghiệp cải thiện hình ảnh và xây dựng lòng tin với các đối tác. Mục tiêu cụ thể có thể bao gồm giảm 20-30% lượng phát thải trong một khoảng thời gian nhất định hoặc đáp ứng các tiêu chuẩn pháp lý về phát thải tại các thị trường quốc tế.

• Phạm vi kiểm kê: Phạm vi kiểm kê phát thải cần được chia thành ba loại theo GHG Protocol:

• • Phạm vi 1: Phát thải trực tiếp từ các hoạt động như sản xuất, vận hành xe hoặc sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong quy trình vận hành của doanh nghiệp.
  • Phạm vi 2: Phát thải gián tiếp từ năng lượng mua ngoài như điện và nhiệt. Đây là lượng phát thải do nhà cung cấp năng lượng tạo ra nhưng được tính vào phát thải của doanh nghiệp sử dụng nguồn năng lượng này, do ảnh hưởng trực tiếp đến tổng lượng phát thải của doanh nghiệp.
  • Phạm vi 3: Phát thải gián tiếp từ các hoạt động trong chuỗi cung ứng, bao gồm vận chuyển, phân phối và xử lý chất thải. Đây là một phạm vi rộng lớn, bao gồm cả các phát thải từ nhà cung cấp và các hoạt động liên quan đến sản phẩm trong suốt vòng đời của nó.
• Các nguồn phát thải chính: Liệt kê các nguồn phát thải khí nhà kính quan trọng như CO₂, CH₄, và N₂O. Theo Báo cáo của IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) năm 2021, CO₂ chiếm khoảng 76% tổng phát thải khí nhà kính toàn cầu. CH₄ (methane) chiếm khoảng 16%, N₂O (nitrous oxide) chiếm 6.2%, và các khí khác chiếm 2%.⁽¹⁾

2. Hướng dẫn Kiểm kê Khí nhà kính – từng bước thực hiện cơ bản

Một quy trình hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính khoa học và chi tiết giúp doanh nghiệp dễ dàng quản lý, phân tích và báo cáo dữ liệu phát thải, tạo nền tảng cho các hoạt động giảm thiểu phát thải trong dài hạn.

• Thu thập dữ liệu: Dữ liệu phát thải cần được thu thập từ các nguồn như mức tiêu thụ năng lượng (điện, nhiên liệu), sản lượng phát thải từ hoạt động sản xuất và các thông tin từ nhà cung cấp. Theo CDP (Carbon Disclosure Project), việc sử dụng phần mềm quản lý dữ liệu phát thải giúp doanh nghiệp tự động hóa quá trình thu thập và lưu trữ dữ liệu, từ đó tối ưu hóa quy trình quản lý và tăng độ chính xác.

Việc thu thập dữ liệu chính xác và đầy đủ là cơ sở để xây dựng một hệ thống kiểm kê đáng tin cậy và dễ dàng tích hợp vào các báo cáo bền vững.

• Phân loại nguồn phát thải: Sau khi thu thập dữ liệu, doanh nghiệp cần phân loại các nguồn phát thải theo các phạm vi đã xác định. Phân loại này giúp doanh nghiệp theo dõi và phân tích lượng phát thải của từng nguồn, từ đó dễ dàng xây dựng các biện pháp giảm thiểu phù hợp. Theo GHG Protocol, việc phân loại rõ ràng giữa các phạm vi phát thải sẽ tăng tính minh bạch và đảm bảo tính thống nhất trong quy trình báo cáo.
• Tính toán lượng phát thải: Sử dụng các công thức và tiêu chuẩn quốc tế như GHG Protocol hoặc ISO 14064 là cách tiếp cận phổ biến để đảm bảo độ chính xác trong quy trình kiểm kê. Việc tính toán phát thải dựa trên hệ số phát thải chuẩn cho từng loại nhiên liệu giúp doanh nghiệp đo lường phát thải một cách khách quan và chuẩn xác.
• Lập báo cáo phát thải: Báo cáo phát thải đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các mục tiêu giảm thiểu cụ thể và tạo ra kế hoạch hành động. Báo cáo này không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì tính minh bạch với các bên liên quan mà còn là tài liệu tham khảo cho các chiến lược ESG.
• Nộp báo cáo tới cơ quan có thẩm quyền gần nhất: Báo cáo này được gửi đến Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh nơi cơ sở hoạt động để thẩm định trước ngày 31/3 của năm tiếp theo kỳ báo cáo. Sau khi được thẩm định, báo cáo hoàn thiện sẽ được gửi đến Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 1/12 của kỳ báo cáo.

Theo CDP (Carbon Disclosure Project), các doanh nghiệp báo cáo phát thải công khai và minh bạch có khả năng thu hút vốn từ các quỹ đầu tư xanh cao hơn 40% so với các doanh nghiệp không công khai thông tin này.⁽²⁾

=> chi tiết từ A-Z hướng dẫn kiểm kê Khí nhà kính xem tại đây

3. Quy trình Kiểm kê Khí nhà kính: Tăng cường Độ chính xác và Tính minh bạch

Quá trình thực hiện kiểm kê khí nhà kính không chỉ đòi hỏi độ chính xác mà còn yêu cầu tuân thủ các quy trình và tiêu chuẩn quốc tế để đảm bảo tính minh bạch. Một quy trình hướng dẫn kiểm kê thành công sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ đáp ứng các yêu cầu pháp lý mà còn gia tăng uy tín với các bên liên quan.

• Đào tạo đội ngũ chuyên trách: Đội ngũ chuyên trách cần được hướng dẫn cụ thể về các tiêu chuẩn, phương pháp kiểm kê, và cách sử dụng các công cụ công nghệ hỗ trợ. Đào tạo bài bản giúp giảm thiểu sai sót trong quá trình thu thập và xử lý dữ liệu, đồng thời giúp đội ngũ nắm vững các quy chuẩn quốc tế như GHG Protocol.
• Lựa chọn công cụ và phương pháp phù hợp: Các phần mềm quản lý dữ liệu phát thải hiện đại giúp tự động hóa quá trình thu thập và phân tích dữ liệu, từ đó tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót. Một số công cụ còn tích hợp khả năng theo dõi phát thải theo thời gian thực, cho phép doanh nghiệp dễ dàng kiểm soát và điều chỉnh lượng phát thải khi cần thiết.

FPT Vert Zero là một giải pháp kiểm kê khí nhà kính do FPT phát triển, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đo lường, quản lý và báo cáo lượng phát thải khí nhà kính một cách toàn diện và hiệu quả⁽³⁾. Giải pháp này số hóa toàn bộ quy trình thu thập dữ liệu môi trường, tính toán, quản lý và tạo báo cáo khí thải, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 14064-1 và GHG Protocol.

• Thực hiện kiểm kê định kỳ: Việc kiểm kê định kỳ giúp doanh nghiệp theo dõi tiến độ giảm thiểu phát thải, đánh giá hiệu quả của các biện pháp giảm thiểu đã thực hiện và nhanh chóng điều chỉnh khi có yêu cầu mới từ các bên liên quan hoặc thay đổi trong môi trường kinh doanh. Thực hiện kiểm kê định kỳ cũng giúp doanh nghiệp tạo lập dữ liệu lịch sử, làm cơ sở để phân tích và đưa ra các dự báo chiến lược.

4. Lộ trình Kiểm kê Khí nhà kính: Tích hợp Kiểm kê vào Chiến lược Phát triển bền vững

Xây dựng một lộ trình kiểm kê khí nhà kính bài bản và khoa học sẽ giúp doanh nghiệp thực hiện kiểm kê một cách có hệ thống, nhất quán và mang lại hiệu quả lâu dài. Lộ trình này không chỉ là một công cụ quản lý nội bộ mà còn thể hiện cam kết của doanh nghiệp trong việc phát triển bền vững và tạo ra giá trị cho xã hội.

• Thiết lập lộ trình kiểm kê theo từng giai đoạn: Ở giai đoạn ngắn hạn, doanh nghiệp có thể tập trung vào việc thiết lập cơ sở dữ liệu phát thải, hoàn thiện quy trình kiểm kê và đào tạo đội ngũ. Giai đoạn trung hạn có thể bao gồm việc triển khai các biện pháp giảm thiểu phát thải, cải thiện các quy trình sản xuất, vận hành. Giai đoạn dài hạn sẽ là việc tích hợp toàn bộ hệ thống kiểm kê vào chiến lược phát triển bền vững tổng thể của doanh nghiệp, đảm bảo rằng quá trình kiểm kê được duy trì và cải tiến liên tục.
• Tích hợp kiểm kê khí nhà kính vào chiến lược ESG: Kiểm kê khí nhà kính nên là một phần của chiến lược ESG (Environmental, Social, Governance) của doanh nghiệp. Tích hợp kiểm kê vào chiến lược ESG không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các yêu cầu về phát triển bền vững mà còn tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp đạt được các chứng nhận quốc tế về môi trường. Điều này không chỉ gia tăng uy tín với đối tác, khách hàng mà còn giúp doanh nghiệp thu hút đầu tư từ các quỹ tài chính xanh và các tổ chức ủng hộ phát triển bền vững.
• Ứng dụng công nghệ số hóa để tối ưu hóa quy trình kiểm kê: Các hệ thống quản lý dữ liệu phát thải tự động, phần mềm phân tích phát thải, và các công cụ giám sát thời gian thực cho phép doanh nghiệp nắm bắt dữ liệu phát thải tức thì, từ đó chủ động điều chỉnh hoạt động vận hành để duy trì lượng phát thải ở mức tối ưu. Công nghệ số hóa cũng giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí trong quá trình kiểm kê, giảm thiểu sai sót và tối đa hóa hiệu quả.

Theo Báo cáo từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) cho biết, việc ứng dụng các công nghệ số hóa có thể giúp doanh nghiệp đóng góp tới 20% mức giảm phát thải cần thiết vào năm 2050 để đạt các lộ trình phát thải ròng bằng không của Cơ quan Năng lượng Quốc tế trong các ngành năng lượng, vật liệu và di chuyển.(4)

Kiểm kê khí nhà kính là bước không thể thiếu trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp hiện đại. Hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính chính xác và minh bạch giúp doanh nghiệp không chỉ giảm thiểu tác động đến môi trường mà còn nâng cao giá trị thương hiệu, đáp ứng yêu cầu khắt khe từ thị trường và các đối tác. FPT Digital tự hào hỗ trợ doanh nghiệp với các giải pháp kiểm kê hiện đại, đồng hành trong hành trình phát triển bền vững và tối ưu hóa phát thải hiệu quả.

Reference:

1. Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). (2021). Sixth Assessment Report, Working Group I: The Physical Science Basis
2. CDP. (2021). CDP Supply Chain Report 2021: Engaging the Chain – Driving Speed and Scale.
3. Vert Zero. (n.d.). Vert Zero Solutions for Carbon Neutrality
4. World Economic Forum. (2022, May). How Digital Solutions Can Reduce Global Emissions.